Çin’in bir süredir gelişmiş hipersonik motoru üzerinde çalışmalar gerçekleştirdiği biliniyor. Bir süre önce ise ülkenin en büyük medya organlarından South China Morning Post’un (SCMP) yayınladığı habere göre Çin, dünyanın en güçlü döner patlamalı motorunu geliştirerek devrimsel bir adım attı. Geliştirilen motor ile kıtalar arası seyahatin sadece birkaç saat süreceği söyleniyor. “Devrimsel” olarak nitelendirilen yeni hava soluyan motorun bir uçağı 30 km yüksekliğe taşıması ve Mach 16 civarında seyahat etmesi bekleniyor. Eğer doğruysa, bu hızda kıtalararası uçuşların sadece saatler sürmesi ve geleneksel jet motorlarına kıyasla çok daha az yakıt tüketmesi gerekiyor. Zhang Yining ve ekibi tarafından Pekin Güç Makineleri Enstitüsü’nde tasarlanan motor hakkında bilinenler oldukça sınırlı.
Mach 16 seviyesine ulaşabilecek
Hakemli Chinese Journal of Propulsion Technology dergisinde yayınlananlara göre motor iki modda çalışabiliyor. Bunlardan ilkinin kesintisiz bir döner patlama motoru (Rotating Detonation Engine -RDE) olarak çalışan alt-Mach 7 modu olduğu belirtiliyor. Bu modda dışarıdan gelen hava yakıtla karışarak ateşleniyor ve bu da bir şok dalgasının oluşmasına neden oluyor. Bu şok dalgasının ise dairesel bir oda içinde yayılması sağlanıyor. Böylece dönüş sırasında şok dalgası daha fazla yakıtı tutuşturarak uçak için güçlü ve sürekli bir itiş gücü sağlıyor.
ABD ve Japonya gibi diğer ülkeler de şu anda kendi RDE konseptleri üzerinde çalışıyor. Hatta NASA yakın zamanda bir prototip motoru yerde test etmişti. Çin de son zamanlarda kendi yer testleri ve hatta bir drone varyantı ile RDE teknolojisinde atılımlar yaptığını bildirdi. Motorun ikinci modunda ise uçak, Mach 7’nin üzerine çıktığında, şok dalgası dönmeyi durdurarak motorun arka tarafındaki dairesel bir platforma yoğunlaşıyor. Bu bir nevi scramjet motoru gibi diyebiliriz. Araştırmacıların makalede açıkladığı gibi yakıt, gelen havanın yüksek hızı nedeniyle arka platforma ulaştığında otomatik olarak patlıyor. Bu da güçlü bir itici güç sağlayarak Mach 16 seviyelerini mümkün kılıyor.
Zhang ve meslektaşları araştırma makalelerinde motorlarının verimliliğini açıklamadılar. Ancak, önceki bilimsel tahminlere göre, yanıcı gazların patlaması kimyasal enerjinin yaklaşık %80’ini kinetik enerjiye dönüştürebiliyor. Geleneksel turbofan motorlarda bu oran yüzde 30’lar seviyesinde. Bununla birlikte araştırmacılar geliştirilmesi gereken önemli alanlar olduğunu da açıklıyor.
